de Nysassiske skryvwyse
De Nysassiske Skryvwyse is en skryvwyse vöär et heyle neadersassiske språkgebeed, souwel vöär de neaderlandske as de düütske kante van de grens, mär ouk dårbüten.
Anders as andere sassiske skryvwysen – vöäral an de neaderlandske kante – is de Nysassiske Skryvwyse geen fonetiske skryvwse (skryven sou as jy et segget), mär en etymologiske.
Dat wil seggen dat wy vöär et skryven kyket nå de history van et sassisk, en minder nå ho yts lokaal uutspröäken wördt.
Dit is fundamenteel anders as andere skryvwysen. Dee willet vöäral elk klein uutspråkverskil benådrükken en bint stark up et düütsk en et neaderlandsk richt.
De Nysassiske Skryvwyse streavt nå maksimale leasbårheid en eyndüdigheid vöär alle dialekten.
Watst du an dåran hest
De Nysassiske Skryvwyse wil grensöäverstryden kontakt ünderstütten un verderen döär en ortografisken kompromis. Up souwel de nedderlandske as düütske syde van de grense is de normale konsens “skryv dat, as du dat segst”, wat in de praksis bedüüdt: “skryv dat, as weer dat nedderlandsk (or düütsk)”. An steade maakt de Nysassiske Skryvwyse dat nich nöydig by dat sassiskskryven en ümweg öäver de ortografy van en vrömdspråke to neamen. Anders as eksempelwyse de SASS or de veale andere regionale skryvwysen vorlangt see sodännig ouk keyn depe kennis van de düütske or nedderlandske ortografy.
aktuelle skryvwysen
Aktuelle regionale skryvwysen bruket normalerwyse de düütske or de nedderlandske ortografy as model, med lütte modifikationen. In warklikheid holdet sik nich veale lüde strikt an disse skryvwysen. De meyrsten kennet dee gaar nich or tomindst nich de details. Dårvöär bruket de öävertal van lüde vöär ear aldääglike skryvery de düütsken or nedderlandsken skryvregels in en spontane wyse. Dit vöört to unnöydige hindernissen by dat beidsydige vorstån.
Nich de düütske noch de nedderlandske ortografy is skapen vöär dat skryven van de sassiske språke. Sodännig mankeret vardige teykens vöär en reyge luden (klanken), wo de skryverslüde sülven löysings vöär vinden möätet. Up de nedderlandske kante is dat resultaat vaken en vealheid an diakritiske teykens un dubbelde or dreydubbelde vokaalteykens. Up de düütske kante is de tendens dårvöär relevante luudlike vorskealen dee düütsk nich het, ouk up sassisk nich to skryven. Dit kan un müt anders.
de skryvwyse eigen maken
Döärdat de Nysassiske Skryvwyse en etymologiske skryvwyse is, kan et wat ekstra moide en tyd kosten üm et eigen te maken. Dårümme bint der en paar möägelikheiden. Sou bint der en oaverregionale versy (de standardversy) en en paar regionale formen.
De standardversy wördt gebruked in souwel formele as informele skryverye, en vergemakkelikt underling kontakt mid lüde buten de eigen regio.
Regionale formen
Üm et anleyren van de standardversy wat eynvoldiger te maken bint der ouk en antal regionale formen: minimalistiske versys, anpasd an de eigen regio. Disse formen künnet jy ouk gebruken by informele regionale kontakten. De standardversy, of oaverregionale, is lykewels et beougde endpunt by interregionale en formele kontakten.
